Cok guzel, cok guclu, cok direncli bir kadinin hikâyesi Gulizar. Bir hikâye degil sadece; yasanmis, belgelenmis, nesilden nesle aktarilmis, adeta efsanelesmis bir yasamin kaydi. Bundan yaklasik 130 yil once, once Mus ve Bitlis ahalisini, sonra yerel yoneticileri, sonra Osmanli baskentini ve nihayet pek cok yabanci ulke kamuoyunu ayaga kaldiran; insanlara ilham veren; sarkilara, turkulere konu olan bir buyuk direnisin birinci agizdan anlatimi. Gulizar, Mus yoresinde yasayan saygin bir Ermeni ailenin kiziydi. Ermeni ve Kurt ahaliye zulmeden Musa Bey adli bir yerel zorba, ailesinin yasadigi konaga baskin duzenleyip onu kacirdiginda sadece 14 yasindaydi. Musa, zaten dort karisi oldugu gerekcesiyle seyhler kucuk kizi kendisine es yapmasina izin vermeyince, Gulizar'i zorla kardesi Cevahir'le evlendirmek istedi. Ancak Gulizar direndi. Ne bedenini kendisine goz koyanlara teslim etti, ne de Hiristiyan inancini inkâr etti. Bu ugurda siddet gordu ve bir gozunu kaybetti. Onun boyun egmedigi, alikonuldugu Musa Bey konaginda sessizce mucadele ettigi haberi, kizlarinin yasayip yasamadigindan bile emin olmayan ailesine ulastiginda, bu defa, Osmanli tarihinde esi gorulmemis bir hak mucadelesi basladi. Ozelikle Gulizar'in annesi, kizini kurtarabilmek icin calmadik kapi birakmadi. Bu direnc, yerel yoneticileri, sonunda Gulizar'i mahkemeye cikarmaya mecbur birakti. Boylece, yillar surecek ve nihayetinde Sultan Abdulhamit'in emriyle Istanbul'a tasinacak, yabanci gozlemciler tarafindan ilgiyle izlenerek Avrupa basinina da yansitilacak bir hukuk mucadelesi baslamis oldu. Gulizar'in gercek hikâyesini, 1946'da, degerli bir muzikolog olan ve Mus halk muzigi konusunda yaptigi paha bicilmez calismalarla taninan kizi Arménounie Kévonian, onun agzindan dinledigi sekliyle, Paris'te Ermenice olarak yayimladi. Kitabin daha sonra yapilan Fransizca baskilarinda ise, Gulizar'in torunlari tarihci Anahide Ter Minassian ve arastirmaci Kegam Kévonian'in, buyukannelerinin hikâyesini, donemin s - from Amzon